Czas na testy: NetBSD 11.0 BETA już dostępna!

No i stało się! Na co wielu z nas czekało, w końcu nadeszło. Z wielką radością donoszę, że w głównym repozytorium kodu źródłowego NetBSD została utworzona gałąź netbsd-11. To kamień milowy, który oficjalnie rozpoczyna cykl wydawniczy nowej, dużej wersji tego wspaniałego systemu. A co za tym idzie? Oczywiście, pierwsza wersja BETA jest już gotowa do pobrania i testowania!

Zobaczmy, co ciekawego przygotowali dla nas deweloperzy.

Usprawnienia w instalatorze – Minimalizm i wygoda

Od razu widać, że sporo uwagi poświęcono samemu procesowi instalacji. Zmiany te ucieszą zarówno purystów, jak i posiadaczy starszego sprzętu.

• Rozdzielenie zestawów kompatybilności: Kod odpowiedzialny za uruchamianie aplikacji 32-bitowych na systemach 64-bitowych (compat32) został wydzielony do osobnych zestawów. Jeśli nie potrzebujesz tej funkcji, możesz ją teraz łatwo pominąć, tworząc jeszcze bardziej "odchudzoną" instalację.
• Podział obrazów instalacyjnych: Dla niektórych architektur obrazy zostały podzielone na mniejsze wersje "CD" (bez zestawów do debugowania i kompatybilności) oraz pełne "DVD". To świetna wiadomość dla posiadaczy klasycznego sprzętu, który nie bootuje z USB, a dysponuje jedynie napędem CD.
• Osobne zestawy dla stron man: Teraz strony podręcznika systemowego dostępne są w dwóch formatach – mandoc i html – każdy w swoim zestawie. Znów, krok w stronę minimalizmu dla tych, którzy go cenią.
• Wszystkie obrazy ISO dla architektur mac68k i macppc są w końcu bootowalne! Fani retro-komputerów Apple będą zachwyceni.

Zmiany w sercu systemu (kernelu)

Pod maską dzieje się naprawdę sporo. NetBSD kontynuuje swoją tradycję wspierania szerokiej gamy sprzętu i nowoczesnych technologii.

• Wsparcie dla bootowania PVH na platformach bez XEN: Umożliwia to wydajniejsze uruchamianie NetBSD jako gościa w środowiskach wirtualizacyjnych takich jak QEMU czy Firecracker.
• Nowe sterowniki: Dodano wsparcie dla wielu nowych czujników temperatury i innych sensorów środowiskowych oraz kontrolerów wentylatorów.
• Ulepszony watchdog "heartbeat": Będzie on teraz w stanie wykryć błędy blokad, które uniemożliwiają działanie soft-interruptów lub postęp liczników czasu na jednym z procesorów. To duży plus dla stabilności systemu pod obciążeniem.
• Usprawnienia w emulacji Linuksa: Coś, co zawsze cieszy – możliwość uruchamiania linuksowych binariów działa teraz jeszcze lepiej.
• Nowy port riscv: Oficjalnie dodano wsparcie dla urządzeń opartych na układach StarFive JH71XX.
• Nowe wywołanie systemowe: semtimedop(2).

Odświeżony Userland i pakiety

System to nie tylko kernel. Środowisko użytkownika i podstawowe narzędzia również doczekały się solidnej porcji aktualizacji.

• Zgodność z C23 i POSIX.1-2024: Biblioteki libc i libm zostały rozszerzone, aby zapewnić lepsze wsparcie dla nadchodzących standardów.
• Zarządzanie zmiennymi (U)EFI: Dodano narzędzia pozwalające na manipulację i odczyt zmiennych UEFI z poziomu systemu.
• Zaktualizowano kluczowe komponenty, takie jak jemalloc (do wersji 5.3) czy libpthread (z licznymi poprawkami bezpieczeństwa).
• Prawie cały X.org jest aktualny! Komponenty serwera grafiki zostały zaktualizowane do najnowszych wersji.

A teraz wisienka na torcie – wersje oprogramowania firm trzecich, które znajdziemy "w pudełku":

• GCC 12.5
• GDB 15.1
• binutils 2.42
• OpenSSL 3.5.1 (najnowsza wersja LTS)
• OpenSSH 10.0
• ...oraz wiele innych, jak dhcpcd, unbound, nsd.

Czego (jeszcze) nie ma?

Deweloperzy uczciwie przyznają, że dwie duże zmiany nie zdążyły na czas i nie trafią do gałęzi netbsd-11.

• Następna runda aktualizacji DRM/KMS, która miała przynieść lepsze wsparcie dla kart graficznych na x86 i ARM.
• Duży projekt przebudowy podsystemu Wi-Fi.

Te nowości trafią teraz do głównej gałęzi deweloperskiej (HEAD) i być może staną się impulsem do szybszego rozpoczęcia prac nad NetBSD 12.

Do dzieła! Pomóż w testach!

Twórcy bardzo liczą na pomoc społeczności. Im więcej osób przetestuje wersję BETA na swoim sprzęcie (zarówno tym popularnym, jak i egzotycznym), tym stabilniejsze będzie finalne wydanie NetBSD 11.0.

• Obrazy binarne znajdziecie na stronie codziennych buildów NetBSD:NetBSD daily builds.
• Instalacje dla maszyn ARM dostępne są tutaj:arm install images.

Wstępny plan zakłada, że wersja "Release Candidate" pojawi się w okolicach konferencji EuroBSDCon pod koniec września, a finalne wydanie zobaczymy na początku października.

To może być jeden z najkrótszych cykli wydawniczych w historii projektu. Zachęcam wszystkich do pobierania, instalowania i zgłaszania ewentualnych błędów. Do dzieła!